Chương 375:
"Nhà Chu ngũ thẩm nghèo là bởi vì Chu ngũ thúc mất sớm, ngày trước anh Đại Dũng và anh Nhị Nghĩa bị bệnh cũng tốn rất nhiều tiền, Chu ngũ thẩm đành phải bán ruộng của Chu ngũ thúc đi, chỉ còn lại bốn mẫu."
Từ nhỏ Mãn Bảo đã đi theo tiểu Tiền thị, biết được không ít tin tức, Bạch Thiện Bảo và Bạch nhị lang đều nghe say sưa.
"Đến khi anh Đại Dũng lấy vợ thì nhà không có tiền, Chu ngũ thẩm bèn bán nốt bốn mẫu đất còn lại để xây thêm phòng mới và cưới vợ, cũng may lúc ấy anh Đại Dũng được chia ruộng đinh," Mãn Bảo nói: "Chẳng qua chờ đến lúc anh Nhị Nghĩa muốn lấy vợ, Chu ngũ thẩm lại bán bốn mẫu đất của anh Đại Dũng đi.."
Dương Hòa Thư và mọi người:.
Mãn Bảo cười khúc khích, buồn cười nói: "Lúc ấy trưởng thôn còn tới tận nhà mắng cho Chu ngũ thẩm một trận, nói bọn họ ham ăn biếng làm, chỉ biết bán ruộng, sau này sẽ không còn thứ gì để lại cho con cháu, càng ngày càng nghèo.
Sau đó Chu ngũ thẩm không dám bán ruộng nữa, nhưng cuộc sống cũng không khá hơn."
Nhà Lại Đầu thì dễ hiểu, "Hắn đánh bạc, trước kia điều kiện nhà hắn còn tốt hơn nhà muội, muội nhớ rõ hồi muội còn nhỏ, lúc nhà muội ăn cơm tối, nhà bọn họ có mùi thịt bay qua, làm muội thấy đói, mẹ muội đành bảo đại tẩu muội nấu trứng gà cho muội ăn.."
Mãn Bảo nói: "Hắn bài bạc, vừa không nhớ ăn cũng chẳng nhớ đánh, chỉ hơn một năm đã phải bán hết của cải, sau đó hắn liền bán cháu gái nhỏ của muội, còn bị người tới thu tiền đánh gãy một chân, bây giờ chỉ cần có tiền là sẽ lên huyện thành đánh bạc.
Muội cảm thấy không nên phát lương thực cứu tế cho hắn, nhưng phải cho cha hắn và con của hắn."
Dương Hòa Thư nhíu mày, cái này không dễ làm.
"Còn nhà anh Chu Hổ," Mãn Bảo "Ài" một tiếng.
Bạch Thiện Bảo và Bạch nhị lang cũng "Ài" một tiếng theo.
Dương Hòa Thư bèn tò mò hỏi, "Nhà bọn họ làm sao?"
"Trước kia nhà anh Chu Hổ nhiều tiền lắm, là nhà có tiền nhất sau nhà trưởng thôn."
Từ lúc Mãn Bảo nói trưởng thôn đến mắng Chu ngũ thẩm là Dương Hòa Thư đã biết bé không phải là người nhà trưởng thôn, không ngờ thế mà nhà bé cũng phải là nhà có điều kiện thứ hai ư?
Dương Hòa Thư hỏi, "Hắn cũng bài bạc?"
"Anh Chu Hổ còn lâu mới đánh bạc, chỉ là năm ngoái chị dâu Hổ khó sinh, đến giờ vẫn còn phải uống thuốc, chỉ thế mà phải đào rỗng hết của cải, haizzz!"
"Haizzz!"
"Haizzz!"
Dương Hòa Thư nhìn ba đứa trẻ ủ rũ, cảm thấy chắc hẳn người tên Chu Hổ này có nhân duyên khá tốt trong thôn.
Hắn trầm tư nói: "Hóa ra một trận bệnh cũng có thể khiến một gia đình khá giả táng gia bại sản."
"Còn không phải sao, cho nên cha muội thường nói, bị gì cũng không thể bị bệnh, nếu bọn muội dám ra bờ sông chơi, hoặc là dầm mưa, về nhà chắc chắn sẽ bị đánh cho một trận."
Dương Hòa Thư cười hỏi, "Phụ thân muội tên là gì?"
Tinh thần Mãn Bảo rung lên, vui sướng nói: "Cha muội tên là Chu Kim, nhà muội nghèo lắm, huynh phải nhớ kỹ đó nha."
Nụ cười của Dương Hòa Thư cứng đờ, hỏi: "Vì sao lại bảo ta nhớ kỹ?"
Mãn Bảo và Bạch Thiện Bảo liếc nhau, vội vàng nói: "Không có gì, không có gì, huynh chỉ cần nhớ kỹ là được."
Dương Hòa Thư bèn xoa trán, hỏi: "Mấy đứa đoán ra thân phận của ta?"
Đôi mắt Mãn Bảo sáng lấp lánh, hỏi: "Huynh có thân phận gì?"
Hắn có thân phận gì?
Dương Hòa Thư bình tĩnh nhìn Mãn Bảo một lát, thấy đôi mắt bé sáng như sao, không hề có vẻ chột dạ, mà Bạch Thiện Bảo bên cạnh cũng vô cùng trông mong nhìn hắn.
Chỉ có Bạch nhị lang vẻ mặt mờ mịt.
Hắn bèn không nhịn được cười nói: "Cũng không có gì, chỉ là huyện lệnh mới nhậm chức của huyện La Giang thôi."
Hắn hỏi Mãn Bảo và Bạch Thiện Bảo, "Hai đứa gặp ta rồi hả?"
Hắn cũng đến nhậm chức được hai mươi ngày rồi, bọn Mãn Bảo ở trên phố tình cờ nhìn thấy hắn cũng là điều có thể xảy ra.
Ai ngờ Mãn Bảo lại lắc đầu nói: "Chưa từng gặp."
Dương Hòa Thư hoài nghi nhìn bé, hỏi: "Vậy sao mấy đứa đoán ra thân phận của ta?"
"Dù sao thì chắc chắn huynh cũng là quan," Bạch Thiện Bảo nói: "Ngoại trừ người làm quan và người sắp làm quan, ai sẽ đi thể nghiệm và quan sát dân tình chứ."
"Vì sao chắc chắn ta là quan?"
Lần này đến lượt Mãn Bảo trả lời, "Vừa thấy đã biết huynh là người đi học, da dẻ còn trắng trẻo, người bằng tuổi huynh, nếu phải ra ngoài thì không phải làm quan thì chính là du học, nếu huynh muốn du học, cứ quang minh chính đại nói cho bọn muội biết là được, cần gì phải lấy cớ lạc đường, từ trấn Bạch Mã Quan lên huyện thành, có đi đường tắt gì thì cũng không đến được chỗ bọn muội đâu."
Quan trọng nhất là, biểu hiện của Dương Hòa Thư rất giống nhân vật trong cuốn , tuy rằng đây chỉ là tiểu thuyết, nhưng bé và Bạch Thiện Bảo đều cảm thấy truyện này rất hay.
Vốn cho rằng những câu chuyện trong đó đều là bịa đặt, vì quý nhân lên sân khấu sao có thể không có tiền hô hậu ủng*, ví dụ như Phó huyện lệnh.
* Tiền hô hậu ủng: Phía trước có người hô mở đường, phía sau có người bọc hậu.
Ví với khí thế của người quyền quý.
(Cre: Từ điển Lạc Việt)
Mỗi lần Mãn Bảo nhìn thấy hắn, đều thấy bên cạnh hắn có rất nhiều người, nếu không phải quan lại thì cũng là người hầu của hắn.
Nhưng khoảnh khắc nhìn thấy Dương Hòa Thư kia, Mãn Bảo liền cảm thấy, hóa ra không phải quan nào trên đời này cũng giống như Phó huyện lệnh, như giữa người với người cũng luôn khác nhau vậy.
Hóa ra tiểu thuyết trong hệ thống vẫn rất đáng tin cậy.
Hiển nhiên Dương huyện lệnh còn chưa đủ hiểu biết với địa hình địa phương, cũng không biết vì sao đường tắt từ trấn Bạch Mã Quan đến huyện thành lại không thể đến được nơi này.
Chẳng qua..
Hắn đánh giá ba đứa trẻ một hồi, tuổi bọn họ đều không lớn, phải nghịch ngợm đến mức nào mới có thể thăm dò hết đường nhỏ từ mấy thôn xung quanh đến trấn Bạch Mã Quan và lên huyện thành chứ?
Hắn cũng không biết, Mãn Bảo, Bạch Thiện Bảo và Bạch nhị lang từng trải qua một lần bị lạc đường, sau đó bọn họ đã từng xem xét xem phải đi đến trấn Bạch Mã Quan kiểu gì, hơn nữa lần đó còn đi theo đám người phục dịch một thời gian dài, mọi người chuyện gì cũng nhắc đến.
Nghe nói bọn họ bị lạc đường trên đường tới đây, đám người phục dịch đã kể hết những con đường mình biết, Mãn Bảo còn vì muốn tìm được một ít thực vật chưa từng gặp mà đã tò mò kéo Chu tứ lang đi khám phá vài con đường nhỏ, chỉ là không tìm được thực vật hiếm lạ gì, chỉ nhặt về không ít củi gỗ.
Ngay đến Bạch nhị lang cũng đều bị động biết được mấy con đường nhỏ, đương nhiên, cậu sẽ không đi mấy con đường nhỏ đó, vì đường này phải đi bằng chân còn chưa tính, còn không được nghỉ ngơi, khắp nơi toàn là hố và lùm cây, không dễ đi chút nào.
Bạch nhị lang cúi đầu nhìn giày và quần của hắn, cũng nói: "Chắc chắn huynh không đi đường nhỏ."
Thấy đứa trẻ ngốc nhất cũng đã nói như vậy, Dương Hòa Thư chỉ có thể cười lúng túng.
Hắn không tiếp tục đề tài này nữa, cười hỏi ba người, "Ta thấy mấy đứa mướn không ít người, mảnh ruộng này của mấy đứa rộng bao nhiêu?"
Mãn Bảo bèn đứng lên tấm giường ván gỗ, đưa tay vạch một đường, nói: "Chỗ nhìn không thấy bên kia cũng là của bọn muội, tổng cộng 120 mẫu, còn có ngọn núi phía sau này cũng là của bọn muội."
Dương Hòa Thư thoáng nhìn ngọn núi đằng sau bọn họ, chỉ thấy bên trên cây cối rậm rạp, cỏ dại um tùm, không kìm được hỏi, "Đây là núi các muội mua với lí trưởng hả? Nó có ích gì?"
"Không phải mua, đây là ruộng chia theo nhân khẩu của tứ ca muội."
Dương Hòa Thư hơi trợn mắt, "Ruộng chia theo nhân khẩu á, sao, sao lại là núi như này?"
Mãn Bảo lại lạ lùng nhìn hắn, nói: "Ruộng chia theo nhân khẩu không phải núi thì còn có thể là gì ạ, huynh có thấy dãy núi bên kia không, đa số ruộng chia theo nhân khẩu của thôn bọn muội đều ở đằng kia, núi của cha muội, đại ca và nhị ca muội là tốt nhất, ở ngay trong thôn hoặc ngay bên cạnh.
Núi của tam ca và tứ ca muội khá thảm, bị chia xa tít, chờ đến lúc chia cho ngũ ca muội, đoán chừng phải đến gần thôn Đại Lê ấy.".
Chương 376:
Mãn Bảo tò mò hỏi Dương Hòa Thư, "Ruộng chia theo nhân khẩu ở bên huynh không phải là núi ạ?"
".. Không phải." Hắn châm chước nói: "Là đất hoang."
Mãn Bảo bèn tỏ vẻ đồng tình, "Đất hoang còn chẳng bằng núi ấy, huynh xem mảnh đất hoang dưới chân núi này, cũng được chia cho ca ca muội, trên đó toàn là đá và cây dại thôi, cây cối trên núi còn có thể làm củi gỗ, cây nào tốt còn có thể đốn để làm phòng ở, làm gia cụ, nông cụ, nhưng mảnh đất hoang này thì gần như chẳng có gì dùng được."
Dương Hòa Thư há miệng thở d0c, định nói đất hoang mà hắn nói không phải như thế này, mà là đất hoang có thể canh tác.
Nhưng là huyện lệnh mới nhậm chức, hắn cảm thấy không thể khơi mào bất bình của người dân trong vùng, vì thế trầm mặc không nói.
Hắn điều chỉnh lại cảm xúc, hỏi: "Vậy mọi người trồng dâu tằm và đay ở đâu?"
Những nơi có ruộng chia theo nhân khẩu khá cằn cỗi, nếu đủ lao động, thì sẽ trồng ít cây đậu, không đủ thì đa số đều trồng cây dâu, đay.
Bạch Thiện Bảo nói: "Ở đây không trồng dâu tằm, chỉ trồng đay."
Mãn Bảo gật đầu, "Hai bên bờ ruộng, đất dưới chân núi thì để trồng đay, cũng đủ cho nhà mình dùng."
"Đay cũng không đáng giá, vì sao lại không trồng dâu tằm?"
Mãn Bảo đảo con ngươi, bé chưa từng ghi lại dâu tằm, ngay cả con tằm cũng chưa từng thấy, chỉ đã từng đọc miêu tả trong sách nông nghiệp, tiên sinh cũng nói người dân trong vùng Ích Châu trồng nhiều dâu tằm.
Gấm Tứ Xuyên cũng là thứ nổi danh thiên hạ.
Chỉ là chỗ bọn họ hẻo lánh, chỉ có một số nhà địa chủ mới nuôi tằm, nhưng cũng chỉ để tự cung cấp cho nhà mình thôi.
Nói đến cùng vẫn là do nhiều núi ít ruộng.
Đây là lời tiên sinh nói.
Mà Dương Hòa Thư mới đến, cũng không biết điều này, hắn chỉ cảm thấy huyện lệnh tiền nhiệm và lí trưởng ở địa phương quá vớ vẩn, chưa từng nghe đến chuyện chia núi cho người dân để làm ruộng chia theo nhân khẩu bao giờ.
Đây không phải chế độ của triều đình sao?
Chẳng qua đây cũng không phải điều quan trọng nhất, Dương Hòa Thư hỏi: "Mọi người không nuôi tằm, vậy hằng năm lấy đâu ra lụa để nộp?"
"Chỗ bọn muội không nộp lụa, chỉ nộp vải bố và đay." Năm nào Mãn Bảo cũng phải tính thứ phải nộp cho cha, rất quen thuộc việc này, bé nói: "Mỗi người phải nộp hai mươi lăm thước vải bố và ba cân đay."
Dương Hòa Thư bóp trán, hỏi: "Vậy chẳng phải là tơ lụa mọi người dùng chỉ có thể mua từ nơi khác?"
"Vì sao mọi người phải dùng lụa?" Mãn Bảo kì lạ nhìn hắn, "Nhà của bọn muội chỉ dùng bông, giống như quần áo của muội, chính là dùng bông dệt với đay, như vậy sẽ rất mềm."
Dương Hòa Thư bèn nhìn về phía Bạch Thiện Bảo và Bạch nhị lang.
Bạch Thiện Bảo nói: "Gia nghiệp nhà đệ chủ yếu ở Lũng Châu, trồng cả bông và dâu tằm."
Bạch nhị lang thì nói: "Quần áo của đệ đều do mẹ đệ làm, mẹ đệ có."
Dương Hòa Thư nhíu mày nói: "Hay là trồng một ít dâu tằm đi, gấm Tứ Xuyên rất nổi danh đó, mọi người chỉ cần làm một ít là có thể kiếm được không ít tiền."
Vừa nghe nói đến kiếm tiền, tinh thần Mãn Bảo lập tức rung lên, hỏi: "Gấm Tứ Xuyên làm như thế nào ạ?"
"Đầu tiên phải trồng cây dâu tằm, sau đó nuôi tằm, đợi tằm phun tơ thì dệt thành gấm vóc, một xấp* gấm Tứ Xuyên có thể bán được hơn 3000 văn tiền, loại tốt nhất, ngàn vàng khó cầu."
* Gốc là 匹 (thất): Đơn vị tính số vải, một thất = bốn trượng, một trượng = mười thước.
Mãn Bảo "Òa" một tiếng, "Một xấp gấm Tứ Xuyên có thể đổi được một con trâu!"
Lần này đổi thành Dương Hòa Thư sửng sốt, phản ứng lại thì hỏi, "Muội muốn mua trâu?"
Mãn Bảo liên tục gật đầu, "Mỗi một dặm ở chỗ bọn muội chỉ có một con trâu, chờ đến lượt nhà bọn muội thì cũng sắp hết cày bừa vụ xuân rồi, nếu nhà muội có thể tự mình mua một con thì tốt. Đáng tiếc năm ngoái gặp thiên tai, bây giờ mới vừa đầu xuân, còn chưa biết kết quả thu hoạch lúa mạch vụ đông, cha muội không dám lấy tiền trong nhà ra dùng, kẹt lắm, trong nhà làm việc mệt như vậy cũng không nỡ bỏ tiền ra mua thịt ăn, chỉ cho ăn trứng gà."
Dương Hòa Thư: ".. Không phải năm ngoái triều đình đã miễn thuế sao?"
"Đúng ạ, nhưng trong nhà vẫn không tồn được bao nhiêu lương."
Dương Hòa Thư chần chờ nói: "Nhưng ta nghe ý của muội, có vẻ tình hình nhà muội trong thôn này cũng chưa phải tệ lắm?"
"Đúng ạ, năm ngoái lúa mạch nhà muội khá được, cho nên thu hoạch nhiều hơn nhà người khác một chút."
Dương Hòa Thư trầm mặc, nếu tình hình nhà Mãn Bảo như vậy mà đã là tốt, vậy nhà khác càng không cần phải nói.
Cả một đường đi, Dương Hòa Thư cũng biết sơ qua tình hình thu hoạch năm ngoái, đều không quá tốt, bây giờ đã phải trộn lẫn cám ăn.
Nhưng bây giờ mới bắt đầu cày bừa vụ xuân, chờ đến khi gieo lúa mạch xong, đợi qua một đợt khí lạnh thì sẽ trồng đậu, cũng sẽ gieo lúa nước, chờ đến khi trồng xong cây đậu là có thể thu hoạch lúa mì vụ đông, sau đó chuẩn bị cấy mạ.
Từng vụ từng vụ nối tiếp nhau, nếu chỉ ăn rau ăn cám, thân thể có làm bằng sắt cũng không chịu nổi.
Dương Hòa Thư cười với Mãn Bảo, hỏi: "Mấy đứa có thể dẫn ta đi nhìn thôn một chút không?" Bây giờ đã sắp đến lúc mọi người ăn cơm trưa, hắn muốn xem thử xem các thôn dân ăn gì.
Mãn Bảo phất tay nói: "Bây giờ huynh có vào thôn cũng không có ích gì, mọi người đều ở ngoài ruộng, huynh muốn tìm người cũng chỉ có thể tìm được trẻ con và người già thôi, để muội dẫn huynh ra ruộng đi."
"Ăn cơm trưa cũng không về nhà sao?"
"Không về ạ," Mãn Bảo nói: "Mang đồ ăn ra ngoài ruộng ăn là được, tiết kiệm sức lực và thời gian, cần gì phải về nhà."
Bạch Thiện Bảo cũng nhảy xuống tấm ván gỗ, muốn đi cùng.
Bạch nhị lang thấy thế, cũng lập tức cõng sọt của mình đuổi theo, cậu cũng phải đi chơi, không muốn ở đây trông nữa.
Người lao động bên này không nhiều lắm, đa số người đều đang ở bên chỗ vịnh to và vịnh nhỏ, ruộng ở nơi đó mới là tốt nhất.
Bởi vì kết quả thu hoạch lúa nước năm ngoái quá thảm, nên năm nay mọi người đều theo bản năng trồng nhiều lúa mạch, giảm số lượng lúa nước.
Mấy người đi về phía đồng ruộng thôn Thất Lí, lúc đi đến gần chỗ vịnh to, liền thấy cả cánh đồng toàn những chấm người rải rác.
Dương Hòa Thư không khỏi dừng bước, người ở đây không giống những lao động mà hắn vừa nhìn thấy, nhưng lại không khác với những lao động hai ngày nay hắn thấy.
Đều là dùng người kéo cày, chỉ riêng việc kéo cày đã mất ít nhất hai lao động.
Nếu trong nhà có hai thanh niên còn đỡ, một người kéo cày một người đỡ cày, nếu không, cũng chỉ đành để phụ nữ đỡ cày, ở đằng sau còn có một đám trẻ con làm việc, hiệu suất như vậy không thể nói là cao.
Nếu có trâu..
Dương Hòa Thư hỏi Mãn Bảo: "Một con trâu cần 3000 văn tiền?"
"Nhiều hơn một chút, nhưng mà cũng không dễ mua," Nếu Mãn Bảo muốn mua trâu, tất nhiên là phải hỏi Lưu thị, bé nói: "Ở chợ trâu có rất ít trâu, số trâu nha môn điều xuống đây cũng không nhiều, cũng chỉ có bà Lưu lợi hại, có thể mua một lần được ba con trâu."
Dương Hòa Thư gật đầu.
Hỏi: "Nếu có trâu, nhà muội có muốn mua không?"
Mãn Bảo rối rắm, "Cha muội không chịu tiêu tiền lúc này đâu."
Dương Hòa Thư biết phụ thân bé đang lo lắng điều gì, suy tư một chút rồi nói: "Nếu là nha môn bằng lòng cho nợ trước thì sao?"
Ánh mắt Mãn Bảo sáng lên, hỏi: "Còn có thể như vậy ạ? Vậy có lợi tức không ạ?"
"Muội còn biết lợi tức hả?"
"Đương nhiên muội biết, muội còn biết vay nặng lãi kìa, người ở sòng bạc thích cho vay nặng lãi nhất, bọn họ đều là người xấu!"
Dương Hòa Thư khẽ gật đầu, "Cho vay nặng lãi là phạm pháp, chẳng qua nếu dân không báo thì quan không xét, nha môn không giống sòng bạc, tất nhiên sẽ không lấy lãi cao, chẳng qua vẫn phải có một ít, nếu không mọi người tranh đoạt thì sao? Đến lúc đó phải cho ai, không cho ai đây?"
Mãn Bảo bắt đầu lay túi tiền nhỏ của mình, hỏi: "Khi nào phải trả ạ, lợi tức là bao nhiêu?"