Chuyển ngữ: Gà - LQĐ
Trình Thiên Diệp, Trương Phức và Tiếu Cẩn, ngồi xe ngựa ra khỏi thành.
"Uy Bắc hầu kia lúc nào thì cút, sẽ không phải muốn lưu ở Biện Châu chúng ta đến sang năm chứ." Trình Thiên Diệp tức giận nói.
"Ta rất ghét lão ta, không thể trưng gương mặt tươi cười ra với lão được. Trương Phức, ngươi nghĩ cách đi, khiến lão ta thấy phiền mà chạy lấy người đi."
Trương Phức thoáng kinh ngạc: "Chúa công cảm thấy ta có thể làm được việc này?"
Trình Thiên Diệp cười híp mắt vỗ vai hắn: "Trong lòng ta, Trương công không gì không làm được."
Ngươi cho rằng, trong lòng ta, ngươi là đóa bạch liên hoa ư? Loại chuyện này rất thích hợp với kiểu người bụng dạ đen tối như ngươi đấy.
Tiếu Cẩn lại thầm nghĩ: Ngày hôm trước Uy Bắc hầu chỉ thoáng khi dễ Mặc Kiều Sinh kia, Chúa công đã một mực canh cánh trong lòng. Xem ra tên nô lệ đó có phân lượng không thấp trong lòng công chúa. Nhưng không biết hắn đã... đã biết thân phận của công chúa chưa.
Tiếu Cẩn nhìn thoáng qua Trình Thiên Diệp đang nhấc màn xe, nhìn ra ngoài cửa sổ.
Gương mặt của nàng trắng muốt, nắng ấm trời đông chiếu rọi xuống càng thêm rực rỡ, chước chước kỳ hoa [1].
[1] chước chước kỳ hoa: trích trong “Đào chi yêu yêu” là một bài thơ chúc mừng tân giai nhân, nói là thi nhân trông thấy cành liễu mơn mởn và hoa đào tươi đẹp của mùa xuân, liên tưởng đến vẻ đẹp và sự trẻ trung của tân giai nhân. Thơ này cũng phản ánh một phần hiện thực của người dân đương thời. (Nguồn: baidu)
Tuy công chúa là nữ tử, nhưng làm người tiêu sái, cử chỉ rộng rãi, dường như là trời sinh không câu nệ và điềm đạm như những nữ tử khác. Những ngày này, nàng dần dần thích ứng với thân phận chủ quân, mỗi ngày dần có vẻ thong dong và chững chạc.
Thời gian dài như vậy, nhưng không có một ai, không một người nào phát hiện ra bí mật thâu lương hoán trụ [2] của bọn họ.
[2] thâu lương hoán trụ: tương tự câu “thay xà đổi cột”.
Tiếu Cẩn nghĩ: Mặc Kiều Sinh nọ, nếu thật sự được công chúa nhìn trúng, trở thành người thân cận, ngược lại cũng không phải là không thể được, chẳng qua phải giúp công chúa lưu ý quan sát phẩm hạnh của hắn.
Trình Thiên Diệp nhìn thấy cảnh ruộng đồng hoang vu xa tít tắp ngoài cửa sổ, quay đầu lại, duỗi ngón tay gõ vài cái lên bàn. Kêu gọi sự chú ý của Tiếu Cẩn và Trương Phức.
"Ta nghĩ nên phát triển một chính sách khác, huỷ bỏ chế độ tỉnh điền đã có, áp dụng chế độ thụ điền."
"Chế độ thụ điền? Chế độ thụ điền là gì?" Tiếu Cẩn, Trương Phức đồng thanh hỏi.
Thật ra đây không phải gọi là chế độ thụ điền, cụ thể tên gì ta đã trả lại cho thầy Sử rồi, chẳng qua khá có ấn tượng với chế độ này, trong lòng Trình Thiên Diệp hơi xấu hổ.
Nàng dùng ngón tay nhúng vào nước trà trong chén, vẽ một vòng tròn nhỏ và một vòng tròn lớn trên mặt bàn.
"Biện Châu ở đây, đại Tấn ở đó. Nếu như chúng ta còn muốn tiếp tục khuếch trương lãnh thổ từ Biện Châu." Trình Thiên Diệp nhúng đầu ngón tay vào nước hướng ra phía ngoài vẽ vài đường cong, năm ngón tay hơi mở ra: "Thì nhất định phải không ngừng trưng binh từ Tấn quốc, phân phối lương thảo từ quốc nội, ngàn dặm xa xôi, không nói hao tổn quá lớn. Mà bách tính đã run rẩy trước rồi, loại nhân thủ về lương thực cũng sẽ thiếu thốn đúng không?"
Trương Phức trầm ngâm một lát, duỗi ngón tay thon dài, điểm nhẹ vào vòng tròn nhỏ kia.
"Đúng, ta đã nghĩ như vậy. Lấy đất đai hoang phế dựa theo đầu người phân cho những lưu dân kia, cổ vũ khai hoang." Trình Thiên Diệp hơi nghiêng người: "Chúng ta có thể quảng phát bố cáo, chỉ cần nguyện ý nhập hộ tịch Tấn quốc ta, không tùy ý di dân nữa. Bất kể là người nước nào, đều sẽ trao tặng số lượng ruộng đồng nhất định. Năm thứ nhất, ta còn có thể miễn trừ thuế má cho bọn họ."
Nàng thu tay lại: "Như vậy, dũng sĩ đại Tấn chúng ta tiền phương khai cương khoách thổ [3], hậu phương sẽ không ngừng được bảo đảm."
[3] khai cương khoác thổ: mở ra các vùng lãnh thổ và ranh giới.
Ánh mắt Trương Phức sáng lên: "Việc này thật có chỗ khả thi, nhưng cần phải thật tỉ mỉ và cân nhắc cẩn thận. Tỷ như nam tử bao nhiêu tuổi thì có thể thụ điền (nhận ruộng), mỗi người thụ mấy phần điền, chỗ thụ điền tốt có bộ phận quốc gia thuộc địa cố định, bộ phận cho phép tư nhân mua bán... không."
Trình Thiên Diệp thấy Trương Phức ăn nhịp với mình, rất vui.
Tiếu Cẩn lại cau mày đưa ra ý kiến phản đối: "Đất đai vốn thuộc về quý tộc và quốc gia, từ trước đến nay thứ dân không thể tư hữu. Hành động lần này có tổn hại lợi ích thế gia đại tộc, chỉ sợ sẽ khiến Sĩ đại phu quốc nội và công khanh môn [4] chống lại. Chúa công tân nhậm, căn cơ còn chưa ổn, không thể xem thường cải cách, mong Chúa công nghĩ lại."
[4] Sĩ đại phu: Các quan chức học giả, còn được gọi là Văn học, các quý ông học giả hoặc các quan chức học giả là các chính trị gia và các quan chức chính phủ được hoàng đế Trung Quốc bổ nhiệm để thực hiện các nhiệm vụ chính trị hàng ngày từ triều đại nhà Hán đến cuối triều đại nhà Thanh vào năm 1912. Công khanh môn: thuật ngữ tập thể dành cho rất ít người đàn ông quyền lực nhất gắn liền với triều đình của Hoàng đế Nhật Bản trong thời đại tiền Meiji.
Trình Thiên Diệp biết rõ ý kiến hai người kia hoàn toàn bất đồng, chính là vì tâm tình khác biệt của bọn họ dành cho mình.
Tiếu Cẩn càng trung thành với nàng, cho nên trước hết hắn ưu tiên nghĩ đến địa vị vững chắc và an nguy của bản thân Trình Thiên Diệp.
Còn Trương Phức xem trọng việc Tấn quốc lớn mạnh và cường thịnh, cho nên hắn ta ủng hộ cải cách mang theo sự mạo hiểm này của Trình Thiên Diệp.
Bất kể nói thế nào, hai vị này quả thật đều có thiên phú chính trị, trong mấy lời ít ỏi của Trình Thiên Diệp, bọn họ có thể nhất châm kiến huyết tìm ra điểm mấu chốt của vấn đề.
Dù Trình Thiên Diệp hấp thụ tinh hoa văn hóa tri thức mấy ngàn năm nhưng trước mặt hai vị đại tài này không hề nổi trội hơn.
Trình Thiên Diệp kiên nhẫn giải thích cho Tiếu Cẩn: "Tiếu Tư khấu nói rất đúng, vừa bắt đầu, trước tiên chúng ta có thể không động đến đất phong của những công khanh quý tộc Tấn quốc kia. Biện Châu mới là nơi chúng ta gầy dựng, khắp nơi đều là đất đai vô chủ. Ta muốn lấy Biện Châu làm nơi thí điểm."
"Nếu được, sau này đại Tấn ta có khai cương khoách thổ, cũng có thể thi hành chế này. Sau này người có công, đại Tấn ta không phân chia đất nữa, chỉ dùng kim ngân tước vị làm phần thưởng. Về phần những người đã có đất phong, ngươi nói đúng, trước tiên có thể không động, từ từ tính toán."
Tiếu Cẩn do dự một lát: "Biện Châu bách phế đãi hưng [5], danh dự của Chúa công ở đây rất cao, cũng là... quả thực có thể thử một lần."
[5] bách phế đãi hung: nhiều điều còn bị trì hoãn đang chờ được thiết lập.
Trương Phức lặng im không nói, nhưng trong lòng nghĩ: "Ta cũng có khi nhìn lầm. Hôm nay xem ra, Chúa công cũng là người có dã tâm, hơn nữa kết cấu này... Thật cũng không nhỏ."
Xe ngựa đến gần Biện Thủy hà, Trình Thiên Diệp nhảy xuống xe, nha hoàn Bích Vân mua ở ven đường lúc trước, đã vội vàng đuổi kịp để phục thị.
Phía sau nàng ấy là muội muội Tiểu Thu.
Bích Vân ổn trọng hơn, tuy tướng mạo bình thường, nhưng tâm tư tinh tế chu toàn.
Mà Tiểu Thu còn quá nhỏ tuổi, mấy ngày ở bên cạnh Trình Thiên Diệp ăn ngon ngủ kỹ, dần dần khôi phục bản tính sáng sủa hoạt bát, khuôn mặt nhỏ nhắn vàng như nến cũng dần trắng nõn mượt mà.
Trình Thiên Diệp rất thích hai tiểu nha đầu này, xuất môn thường xuyên dẫn các nàng theo, cho tỷ muội các nàng có thể ra ngoài hóng gió một chút, không đến mức vì hoàn cảnh mới mà bị gò bó quá mức.
Nàng kéo tay Tiểu Thu hỏi: "Tiểu Thu, ngươi nói cho ta biết, vì sao cha nương ngươi không ở quê nhà làm ruộng, thà rằng lưu vong đến Biện Châu?"
Tiểu Thu đáp: "Nhà của ta không có ruộng trồng, ruộng tốt đều bị quý tộc lão gia chiếm, hàng năm cho quý tộc lão gia lấy hết một mảng lớn công điền, mới có thể phân cho nhà ta một mảnh sấu điền (ruộng xấu) trên sườn núi, A cha còn phải đảm nhiệm rất nhiều lao động khổ sai, nuôi cả nhà không nổi. Đệ đệ nhỏ nhất của ta đã bị chết vì đói."
Bích Vân nói tiếp: "Hồi bẩm Chúa công, lãnh chúa đại nhân ở quê nhà lúc trước, động một tý lại bắt người phạt đánh, thanh niên trong thôn thập bất tồn nhất (không còn một ai). Nhà của ta có A cha ta là nam tử trưởng thành, A cha sợ bị bắt đi làm tráng đinh, để lại già trẻ chết đói trong nhà, bấy giờ mới mang theo chúng ta lánh nạn."
Bích Vân gục đầu xuống: "Trốn đến đây, cũng gặp chiến loạn, A cha A nương không có cách nào, đành phải bán tỷ muội chúng ta để nuôi sống đệ đệ."
"Nếu cho nhà các ngươi một mảnh đất thuộc về mình, hàng năm chỉ cần nộp ba thành thuế, ngươi cảm thấy cha mẹ ngươi có muốn chuyển đến không."
"Vậy thì chắc chắn rồi, không chỉ cha mẹ ta, cả thôn ta đều muốn chuyển đến, có mảnh đất thuộc về mình, đó là nằm mơ cũng muốn, cha ta nhất định sẽ dụng tâm gấp bội để quản lý nó. Sử dụng tốt mỗi một tấc đất."
Trình Thiên Diệp vỗ vỗ tay nàng ấy: "Rất nhanh sẽ có thôi."
Trương Phức và Tiếu Cẩn thoáng trao đổi ánh mắt, thấy được vẻ vui mừng trong mắt nhau.
Gần Biện Thủy hà, nhóm quan viên tân nhậm của Biện Châu đã chờ từ lâu.
Dẫn đầu là Biện Châu mục Vương Tư Lễ, dẫn theo châu thừa, châu úy, châu ti [6] vân vân … quan viên địa phương mới nhậm chức, vội vội vàng vàng nghênh đón.
[6] mục: Quan mục, quan coi đầu một châu gọi là mục. châu: đơn vị hành chính thời xưa, châu thừa (quan viên giúp việc thời xưa), châu úy (các quan coi ngục và bắt trộm giặc), châu ti (quan viên cai quản mỗi một bộ phận khác nhau).
Họ dập đầu hành lễ, bái kiến chủ quân.
Vương Tư Lễ là một nam tử trung niên có màu da ngăm đen, dáng người lùn thấp cường tráng. Cười rộ lên rất có vẻ thật thà phúc hậu.
Ông ta mang một đôi hài làm từ cây gai dầu, vòng quanh quần, giẫm trên đất, bùn dính trên mỗi bước đi. Xem ra rất giống một quan lại cần chính yêu dân.
Nhưng Trình Thiên Diệp lại cảm thấy rất không thoải mái, bởi vì nàng thấy được màu sắc làm mình khó chịu.
Ta nói trước kia thì biếng nhác chây lười, kết quả cho một con hàng thế đó làm Biện Châu mục, hiện tại hỏi ngươi có tức hay không.
Trình Thiên Diệp và bọn họ chơi ha ha [7], hỏi tình hình của Biện Thủy hà.
[7] chơi ha ha: đây là tiếng lóng, thường được sử dụng để mô tả tự mãn, lố bịch hoặc chiếu lệ. Ở đây ý nói cười cho có lệ, nói kiểu bông đùa xã giao.
Con sông này là nhánh sông Hoàng Hà, thế nước hung mãnh, cho nên Tiếu Cẩn rất xem trọng tình huống đê phòng hộ, thường xuyên đi kiểm tra.
Vương Tư Lễ khom người, cung kính nói: "Hồi bẩm Chúa công, nhờ có Chúa công thánh minh, Tiếu Tư khấu tài năng, kịp thời phân phối dân phu gia cố đê. Giờ đây lũ mùa thu đã qua, nay có thể bảo vệ Biện Châu ta không có lũ lụt vào mùa đông."
Trình Thiên Diệp gật đầu tán dương hai câu tượng trưng, không quá kiên nhẫn.
Nàng nhìn lướt qua trong đám người, chỉ vào một quan viên cuối cùng lẫn trong đó, nói: "Nhìn phục sức của người, là Ti không phụ trách xây dựng nhỉ? Ngươi đến nói thử xem, phương diện thuỷ lợi còn có vấn đề gì không?"
Người nọ phục hành lễ: "Khởi bẩm Chúa công, ti chức chính là châu Ti không Thôi Hựu Ngư. Hôm nay, chúng ta đã bình an vượt qua lũ mùa thu. Nhưng năm nay mùa đông lạnh sớm, mặt nước kết băng cực kỳ nhanh. Cá nhân ti chức cảm thấy..."
Bên cạnh, Vương Tư Lễ ho khan một tiếng.
Thôi Hựu Ngư ngẩng đầu nhìn thượng ti (cấp trên) của mình, nghĩ nghĩ, vẫn nói tiếp: "Cảm thấy rất có thể dẫn đến phát lũ. Kính xin Chúa công khai thông đường sông, gia cố đê, để ngừa lũ lụt. Theo thần tra xét, biên giới Biện Châu và cả khúc sông phía dưới, đê đập bị tổn hại nghiêm trọng, cần khẩn cấp gia cố."
Hắn lấy ra một quyển công văn từ trong lòng, hai tay nâng lên.
Trình Thiên Diệp mở ra xem xét, chỉ thấy trên đó chằng chịt văn tự, còn vẽ tiết diện (sơ đồ mặt cắt) và bản đồ địa hình của công trình thuỷ lợi.
Sắc mặt của đám châu quan xung quanh đều rất khó coi.
Trình Thiên Diệp nhìn Thôi Hựu Ngư đang quỳ gối trước mắt hồn nhiên chưa phát hiện ra, thầm cười nói: Đây là một lăng đầu thanh [8] của chốn quan trường đây, loại người này bất luận ở đâu, có lẽ đều là kẻ khiến thượng ti chán ghét, chẳng qua hắn làm việc kỹ lưỡng, kỹ thuật chuyên nghiệp, thoạt nhìn hơi thẳng thắn cứng ngắc. Đương nhiên chủ yếu là màu sắc của hắn rất đẹp, khiến ta liếc mắt đã thấy.
[8] lăng đầu thanh: là từ lóng, dùng để chỉ người làm việc không có đầu óc hoặc không động não, mù quáng.
"Được." Trình Thiên Diệp thu hồi công văn: "Ngươi viết một phương án thật toàn diện về hệ thống quản lý đối với Biện Hà, trực tiếp giao cho ta... À"
Nàng nghĩ đến mình cũng đọc không hiểu, vì vậy đổi giọng.
"Trực tiếp giao cho Tiếu Tư khấu."
Đoàn người thị sát toàn bộ bờ đê.
Trên đường trở về thành, Trình Thiên Diệp nói với Tiếu Cẩn: "Vương Tư Lễ đó rất tệ, ngươi tìm cớ, đổi gã đi."
Tiếu Cẩn kinh ngạc nói: "Lúc trước Vương đại nhân nhậm châu Mục tại đại Tấn nhiều năm, kinh nghiệm phong phú, danh tiếng cũng tốt. Không biết vì sao Chúa công có ác bình với hắn."
"À ờ." Trình Thiên Diệp biên lý do tạm thời: "Ta nghe một ít phong bình về gã, tác phong rất kém cỏi. Nếu không thì vậy đi, Trương Phức, ngươi tới hỗ trợ cẩn thận điều tra người này thử xem, xem có thật vậy không."
Ta đâu biết gã không tốt chỗ nào, nhưng nhất định là không tốt.
Trương Phức ngươi nhất định có thể điều tra ra hết.
Trình Thiên Diệp dùng ánh mắt chờ mong nhìn Trương Phức.
Trương Phức đành phải bất đắc dĩ tiếp chỉ lệnh.
...
Mặc Kiều Sinh trở về doanh, thị vệ canh cửa gọi hắn, chỉ chỉ một người đứng ở cửa, nói: "Người đó tìm ngươi, chờ đã lâu rồi."
Mặc Kiều Sinh nhìn qua, là A Phượng, y mặc một thân y phục đơn bạc, sắc mặt tái nhợt, vẫn không nhúc nhích đứng trong gió rét.