Thứ sáu, ngày 16
Tuyết xuống mãi!
Vì tuyết mà sau buổi học sáng nay đã xảy ra một chuyện đáng tiếc. Một lũ học trò ra khỏi cửa trường được một quãng, liền viên tuyết ném nhau, những hòn nặng và rắn như đá. Lúc ấy trên hè đông người đi lại. Một người khách qua đường kêu:
_ Đừng ném nữa! Những thằng ranh kia!
Thì ngay lúc ấy, bên kia đường có tiếng rú lên, một ông già, hai tay bưng mắt, đang bước lảo đảo, cạnh có đứa bé con kêu cứu ầm ĩ.
Mọi người đổ đến. Ông già khốn khổ đã bị một quả cầu tuyết trúng mắt. Lũ học trò chạy trốn. Tôi đang đứng ở cửa một hiệu sách đợi cha tôi vào mua, thấy mấy anh bạn chạy lại đứng ngoài tủ kính giả vờ xem: nào anh Garônê, nào anh Côretti, nào "chú phó nề", nào anh Garôpphi.
Lúc ấy, mọi người đều xúm xít chung quanh ông già bị nạn: một viên cảnh binh dậm doạ hỏi:
_ Đứa nào? Đứa nào ném? Bắt nó ra đây!
Người ta tìm những đứa trẻ con khám xem tay ai ướt. Garôpphi đứng cạnh tôi mặt xám như gà cắt tiết.
Công chúng vẫn gào:
_ Đứa nào? Đứa nào ném?
Tôi thấy anh Garônê bảo anh Garôpphi:
_ Ra đi! Anh cứ ra nhận đi! Đừng để người khác bị bắt oan. Garôpphi run như cầy sấy, đáp: - Nhưng tôi có định ném ông ta đâu!
_ Dù sao anh cũng phải làm bổn phận của anh.
_ Tôi sợ lắm.
_ Không việc gì, anh cứ theo tôi.
Viên cảnh binh và công chúng càng gào to:
_ Đứa nào? Bắt bằng được! Nó ném vỡ kính đâm mù mắt ông già rồi!
Nghe thấy thế Garôpphi rủn người như sắp ngã xuống đất.
Garônê quả quyết giục:
_ Cứ ra, tôi sẽ bênh vực cho anh.
Nói xong, Garônê đưa Garôpphi ra và ôm đỡ anh như một bệnh nhân.
Trông thấy, công chúng hiểu ngay đó là tội nhân, họ hung hăng kéo đến.
Garônê đứng che cho bạn và nói:
_ Có phải mười người lớn định đánh một đứa trẻ con không?
Họ đều thôi. Viên cảnh sát đến lôi Garôpphi qua đám đông người điệu vào một cửa hàng là chỗ người ta đã đưa ông già vào ngồi tạm.
Trông ông già, tôi nhận ngay ra là một người làm công trọ ở tầng gác thứ tư, nhà tôi ở. Ông ngồi tựa lưng vào ghế, tay cầm mùi soa ấp mắt người cháu đứng cạnh ông.
Garôpphi mặt tái mét vừa khóc vừa nói:
_ Tôi có định ném cụ ấy đâu. Tôi lỡ tay...
Hai ba người đẩy mạnh anh vào hàng và thét:
_ Phải quỳ xuống xin lỗi!
Nhưng, ngay lúc ấy, có hai cánh tay mạnh mẽ nâng anh dậy và một giọng quả quyết buông ra:
_ Thưa các ngài, không được!
Đó là ông hiệu trưởng trường tôi: ông đã nhìn rõ tấn kịch ấy.
Garôpphi nức nở khóc, hôn tay ông già. Ông lão rờ đầu và xoa tóc anh, tỏ ý tha thứ cho một đứa trẻ đã biết hối.
Lát sau, người ta cho Garôpphi về.
Cha tôi cũng kéo tôi về. Đi đường cha tôi hỏi:
_ Enricô ơi! Gặp những trường hợp như thế, con có can đảm ra thú lỗi không?
Tôi đáp:
_ Thưa cha, có.
_ Con giữ lời chứ?
_ Vâng, con xin thề với cha như thế!